Shkup, 29 gusht – Maqedonia e Veriut ka vendosur të marrë një kredi të re nga Banka Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Zhvillim, e cila do të jetë e destinuar ekskluzivisht për Ministrinë e Arsimit, konkretisht për përmirësimin e arsimit fillor. Kjo kredi prej 15 milionë euro, nuk do të jetë ndonjë barrë e madhe në krahasim me Bruto Prodhimin Vendor që e ka Maqedonia e Veriut, analizon “Zhurnal.mk”.
Kredi prej 15 milonë euro për zhvillim të arsimit
Maqedonia e Veriut po merr hua nga Banka Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Zhvillim – Banka Botërore me një kredi në vlerë prej 15.000.000 eurosh, të destinuara për financim shtesë të Projektit për Përmirësimin e Arsimit Fillor – thuhet në Ligjin e dorëzuar në Kuvend. Kjo Marrëveshje për Hua për financim shtesë të Projektit për Përmirësimin e Arsimit Fillor, e cila do të lidhet midis Maqedonisë dhe IBRD – Bankës Botërore.
Periudha e shlyerjes së kredisë është përcaktuar si 12 vjet, duke përfshirë një periudhë mospagimi prej tre vjetësh. Norma e interesit është EURIBOR gjashtëmujor me një diferencë të ndryshueshme. Projekti për përmirësimin e arsimit fillor u përgatit në kuadër të Strategjisë së Bankës Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Zhvillim për partneritet me vendin tonë për periudhën 2019-2023. Projekti është zbatuar me sukses nga Ministria e Arsimit dhe Shkencës që nga prilli i vitit 2021, kur u nënshkrua një Marrëveshje Huaje. Afati i fundit për zbatimin e projektit është 27 shkurti 2026.
Nga shuma totale e huasë, e cila është 21.500.000 euro, përqindja e fondeve të tërhequra deri më 31 maj 2025 është 89,80 përqind. Në zbatimin e projektit janë përfshirë edhe Byroja për Zhvillimin e Arsimit, Qendra Shtetërore e Provimeve, Inspektorati Shtetëror i Arsimit, komunat dhe shkollat fillore.
S’ka rrezik ende për borxhin publik!
Rezultatet statistikore tregojnë se borxhi bruto ka një efekt pozitiv në rritjen ekonomike në Maqedoninë e Veriut për periudhën 2000-2023, por jo në të gjitha pragjet. Nëse borxhi bruto përdoret për investime në projekte zhvillimi, infrastrukturë dhe politika që synojnë rimëkëmbjen ekonomike, ai mund të stimulojë rritjen ekonomike.
Strategjia fiskale për periudhën nga viti 2026 deri në vitin 2030 parashikon një konsolidim gradual dhe të përhershëm të financave publike. Përveç kësaj, nga viti 2027 deficiti buxhetor duhet të reduktohet në tre përqind të PBV-së. Dhe nga viti 2028 e tutje, borxhi publik duhet të bjerë nën 60 përqind të PBB-së.
Një dinamikë e tillë konsolidimi do të ruante qëndrueshmërinë e financave publike pa dëmtuar rritjen ekonomike dhe pa rritur standardet e jetesës.
Borxhi publik ende nuk tejkalon pragun prej 60 përqind të PBB-së. Sipas të dhënave të publikuara nga ana e ministrisë së financave, borxhi public në Maqedoninë e Veriut në kuartalin e dytë të vitit 2025 është 58.5 për qind, ndërsa borxhi shtetëror është 51.1 për qind.
Pra të gjitha këto të dhëna tregojnë se Maqedonia e Veriut ka ende hapësirë me të cilën mund të manipulojë në huamarrje.
Prandaj, në kontekstin e marrëveshjes dypalëshe me Mbretërinë e Bashkuar, u morën në konsideratë dy skenarë të huamarrjes prej dy miliardë eurosh për të financuar projekte kapitale në transport, shëndetësi, energji dhe transformim dixhital. Dhe me një probabilitet prej 90 përqind, u përcaktua se huamarrja shtesë nuk do të dëmtonte stabilitetin fiskal dhe qëndrueshmërinë e borxhit publik.
Në fund të vitit 2029, sipas skenarit të parë – huamarrje më intensive nga viti 2027 deri në vitin 2029, borxhi i përgjithshëm publik do të arrinte në 64.7 përqind. Dhe, sipas të dytit – huamarrje më e moderuar nga viti 2027 deri në vitin 2031, në fund të asaj periudhe do të arrihej 63 përqind e PBB-së.
Pra, Maqedonia e Veriut edhe nëse fillon të thithë paratë e Marrëveshjes me Mbretërinë e Bashkuar, sërish nuk do të jetë në rrezik për sa i përket menaxhimit financiar të borxhit, analizon “Zhurnal.mk”.
